روان درمانی در ایجاد آمادگی برای ترک، ادامه راه و عدم بازگشت اعتیاد صد در صد مؤثر و سازنده است. در کنار آن معالجه جسمی و رها کردن جسم از وابستگی هم ضروری و اجتناب ناپذیر است و نیز ایجاد حالتی در جسم برای تطابق و مقاومت با شرایط جدید و عدم واکنش در مقابل نرسیدن ماده مخدر. برای ایجاد چنین شرایطی در سلول های بدن تدریجاً عمل می‌شود و از داروهای جایگزین استفاده به عمل می‌آید.
معالجات چند وجهی اعتیاد
معمولاً معالجات دسته جمعی در مراکز بازپروری یا انفرادی در بیمارستان ها و منازل، از یک شیوه کلی استفاده می‌شود و آن مصرف داروئی است که جایگزین مصرف مواد مخدر می‌گردد و در کنار آن برای مدتی محدود از داروهای مسکن و نظایر آن استفاده به عمل می‌آید. امروزه برای ترک و اکثر اعتیاد‌ها، داروهای جایگزین مختلفی ساخته شده که طرز استفاده صحیح از آن ها مهم است.
اگر بدون پزشک متخصص برای درمان اعتیاد اقدام شود و یا به رنج های جسمی و روحی فرد مصرف کننده مواد مخدر توجهی نشود، نتیجه معالجه رضایت بخش نخواهد بود.
نکات مهم دارو درمانی
۱-توجه به مسائل عاطفی و روانی بیمار
۲-کاهش آلام جسمی معتاد
۳-جایگزین ماده مخدر با دارو و سپس کاهش تدریجی آن
۴- انجام کلیه اعمال ترک اعتیاد زیر نظر پزشک که متخصص و با تجربه و آشنا به مسائل تبعی اعتیاد
۵- برخورد روانی و جسمی مناسب و توأم و تفهیم سهولت ترک اعتیاد
۶- مهم جلوه دادن اقدام معتاد در جهت ترک اعتیاد و بزرگ شمردن موفقیت وی در درمان بیماری اعتیاد، نزد آشنایان و کسانی که از گذشته او باخبرند
۷- توجه به زمان پس از ترک اعتیاد از نظر پیگیری، کنترل و اقدامات لازم چون دوری از دوستان سابق، ایجاد سرگرمی و کار برای فرد و شروع فعالیت و ورود تدریجی به جامعه
۸- پس از ترک اعتیاد، هیچ گاه راجع به گذشته نباید صحبت شود حتی راجع به مواد مخدر و مضرات و آثار آن هم با او صحبت نشود
۹- شخص تا مدتی بعد از ترک (۲تا ۶ ماه) گاهی ناراحتی های عصبی و روانی دارد و حالاتی شبیه نرسیدن مواد مخدر در زمان اعتیاد به او دست می‌دهد
۱۰- به این نکته توجه شود که عود اعتیاد در فردی که ترک کرده، بسیار مشهود و قابل لمس است، به این صورت که علائم شکست و ناامیدی در رخسارش هویدا و به صورتی ناگهانی و یکباره آثار و علائم گرفتاری قبل، در وی پدیدار می‌شود. به خصوص این که خارش بدن و سایر آثار بدنی شدت هم می‌گیرد.
برخی از داروهائی که در دارو درمانی استفاده می‌شود
- نالوکسان
هدف از درمان دارویی اعتیاد
هدف از دارو درمانی اعتیاد این است که به افراد معتاد کمک کند تا جستجو و مصرف مواد مخدر اجباری را متوقف کنند. درمان اعتیاد می تواند در شرایط مختلف رخ دهد، اشکال مختلف داشته باشد و برای مدت زمان متفاوتی طول بکشد. از آن جا که اعتیاد به مواد مخدر یک اختلال مزمن است که با عودهای گاه به گاه مشخص می شود، درمان کوتاه مدت و یک باره معمولاً کافی نیست. برای بسیاری، درمان اعتیاد یک فرآیند طولانی مدت است که شامل مداخلات متعدد و نظارت منظم است.