با تجربه ناتوانی اجتماعی فرهنگی به درک گسست دریافت های خود درقبال مقبولات اجتماعی دیگران نائل آیند. اوایل، میانه و اواخر دوران نوجوانی با چالش ها و دستاورد های خاص خود مواجه است و توجه ویژه ای می طلبد.
در این بین اوایل نوجوانی از همه حساس تر است؛ زیرا تغییرات عمده در این زمان اتفاق می افتد. اغلب آسیب پذیر ترین سن برای نوجوانان، دوازده و سیزده سالگی است.
امنیت دوران کودکی در این سن از دست می رود و بسیاری از دختران به استفاده از مواد مخدر برای رسیدن به آرامش کاذب و کاهش احساسات رنج آور در اوایل نوجوانانی روی می آورند.
دوران بلوغ
این دوره بیشترین تنوع را در میان دختران نوجوان از حیث تمایز در بلوغ جسمی و روحی رقم می زند. برخی در زمان رسیدن به سن بلوغ تأخیر دارند و بعضی کاملاً از لحاظ جنسی فعال می شوند؛ اما در هر صورت دو سال زود تر از پسران بالغ می شوند. در جوامع معاصر، دختران طبقه سنی سیزده تا نه ساله قاعدگی را تجربه می کنند.
دخترانی که قبل از موعد به این واقعیات می رسند، نارضایتی بیشتری از ظاهر بدن و افزایش خودآگاهی نسبت به آن ابراز می دارند. بلوغ زود تر برای رفتار جنسی با اختلالاتی در تغذیه و خورد و خواب دختران توأم است.
ارزیابی خشن دختران از خود در اوایل نوجوانی ممکن است نارضایتی از تغییر بدن را به افسردگی و تلقی منفی از خود هم سوق دهد.
حس از دست دادن کنترل بدن هنگامی که دیگر بخش های زندگی دختران نوجوان نیز متلاطم شده، دلسرد کننده می نماید. اوایل، نوجوانان ضمن توجه به نصایح دیگران، لب به نقد پدر و مادر و دیگر بزرگسالان هم می گشایند.
اینجا خطر بالای اعتیاد بیش از هر زمان دیگر در کمین دختران نوجوان است؛ زیرا ممکن است الگو بودن پدر و مادر در قبال همسالان با فرهنگ عمومی رنگ بازد یا ضعف اعتماد به نفس خلأیی ایجاد کند که با مواد مخدر پر شدنی می نماید و اطمینان و آرامشی کاذب در طول این ناراحت کننده به بار می آورد و مانع بروز احساس اضطراب می گردد.
مصرف مواد مخدر و سیگار یا الکل ممکن است از روی کنجکاوی نوجوانان و تلاش برای تجربیات جدیدی در زندگی باشد.
دختران نوجوان پس از ورود به محیط مدرسه با انتظارات و هنجارها و قوانین جدید مواجه می شوند که خصوصاً در همراهی با احساس، تجربه ای است استرس زا و آنان ممکن است در انجام وظایف مربوط به هویت یابی جدید مشکل یافته و آن را با اعتیادی جبران کنند که خصوصاً مورد تأیید گروه همسالان و موجد توهم بزرگسالی و استقلال و شجاعت است.
عوامل خطر در اعتیاد نوجوانان
عوامل خطر متعددند و خانواده و جامعه با کسب مهارت های مقابله مؤثر می توانند مانع از آسیب پذیری دختران نوجوان گردند که در سنی بحرانی و خصوصاً مؤثر بر مابقی عمرشان به سر می برند.
این وضعیت برای دختران مهاجر و فقیر و اقلیت قومی خطیرتر است و خصوصاً با وضعیت جامعه پویا برابری می کند که در آن تحرک بالای اجتماعی، فزونی تعارضات خانوادگی و ضعف پیوند والدین با مدرسه به همین افزایش حکم می دهد. دختران مهاجر و مخصوصاً فقیری که به عنوان دانشجو به شهرهای بزرگ مهاجرت می کنند، هم دچار استرس بیشتری شده و هم در نبود حمایت پدر و مادر به تأیید همسالان و اعتیاد دل مشغول می گردند.
دختران در اواسط سن بلوغ، شخصیت یکپارچه تری یافته و در تنظیم رفتارهای اجتماعی و خویشتنداری روانی موفق تر می نمایند.