توجیه، انکار و بهانه جویی در بین سوء مصرف کنندگان مواد مخدر رایج است. زیرا تصور می‌کنند درمان یعنی هر آن چه که خودشان می دانند. دیگران در مورد درمان اعتیاد اطلاع چندانی ندارند زیرا مصرف مواد مخدر را تجربه نکرده اند.
نداشتن اعتماد فرد معتاد برای درمان
گاهی ممکن است نسبت به روش های درمان رایج مردد بوده و یا حتی آن را نپذیرند. خانواده این بیماران نیز مشکلات زیادی را تجربه می کنند. با تشدید مشکلات بیماران، مشکلات اعضای خانواده نیز بیشتر خواهد شد. هنگامی که بیمار درمان را شروع نماید مشکلات خانواده ها ممکن است ادامه یابد.
برداشت خانواده از رفتار عضو معتاد
زمانی که بیمار لغزش می نماید رنج آن ها نیز چندین برابر خواهد شد، هنگامی که بیمار شاد است در تعجب خواهند بود که علت شادی بیمار چیست و چه ماده جدیدی مصرف نموده است. هنگامی که بیمار افسرده است به دنبال نوع موادی هستند که بیمار را افسرده می نماید. هنگامی که بیمار دچار اختلال در اشتها، بی خوابی و پرخوابی می‌شود در پی کشف نوع موادی می گردند که نوع خواب بیماران را تغییر داده است.
شک و تردید نسبت به عضو معتاد
هنگامی که بیمار دیر یا زود از سر کار برمی گردد در پی کشف این حقیقتند که چه ماده اعتیاد آوری باعث چنین تأثیراتی در بیمار شده است. به صورت کلی اعضای خانواده مخصوصاً هم وابسته ها، بیماران بهبود یافته را مجموعه‌ای از داروها و مواد اعتیادآور می‌بینند. آن ها به ندرت قادر به شناخت و باور نسبت به هویت واقعی بیماران هستند.
تصورات خانواده از عضو معتاد
هر آن چه خانواده از بیمار متصور است موجودی بی ثبات است که به دنبال فریب خانواده و مصرف مواد مخدر است. آن ها هیچ‌گاه شخصیت و هویت واقعی بیمار را باور نخواهد کرد زیرا هر لحظه در انتظار یک اتفاق جدیدند. انتظار واژه ناآشنایی در بین خانواده های بیماران سوء مصرف‌کننده مواد مخدر نیست.
انتظار در درمان اعتیاد
انتظار در تعریف آن ها به این معنی است که ممکن است اتفاق جدیدی به همین زودی بیفتد. گاه انتظار آن ها، درمان است و یا ممکن است شروع مجدد مصرف مواد مخدر باشد. اعضای خانواده همزمان انتظار بهبودی و عود اعتیاد در بیماران را دارند. آن ها بی صبرانه منتظر اتفاقات تلخ و شیرین هستند. هیچ چیزی بالاتر از انتظار برای خانواده های بیماران سوء مصرف کننده مواد مخدر نمی‌تواند رنج‌آور تر باشد. اصولاً رنج خانواده ها مخصوصاً هم وابسته ها نیز به دلیل انتظار است. انتظار در نظر یک هم وابسته می تواند هم نزدیک باشد و هم دور.
دو روی سکه انتظار درمان اعتیاد
انتظار می تواند هم واقعی باشد و هم یک آرمان. انتظار می‌تواند هم سود باشد و هم فرود. انتظار می تواند هم اصل باشد و هم فرع. اعضای خانواده در برابر انتظار بهبودی، دچار بیماری می شوند. آن ها سالیان سال منتظر یک اتفاقند. این اتفاق ممکن است در یک لحظه بیفتد. بهبودی و یا شکست درمان. به همین دلیل انتظار یک پدیده دو وجهی است یعنی هم زشت است و هم زیبا.
انکار اعتیاد و انتظار درمان اعتیاد
انتظار در درمان بیماری اعتیاد مانع از تفکر معقول و واقع بینی می شود زیرا خانواده در انکار مطلق قرار دارد. انتظار در درمان بیماران قدرت خلاقیت و نبوغ را از هم وابسته ها می گیرد. شاید انتظار یک سد باشد زیرا مانع از فهمیدن ماورای بیماری بیماران است. انتظار مانع از حرکت است. انتظار در درمان یعنی ایستایی مطلق زیرا خانواده های بیماران سوء مصرف کننده مواد مخدر همیشه به دنبال یک حادثه اند تا به رویای چند ساله خود برسند.
تصور بیماران در مورد درمان اعتیاد
تصور بیماران در مورد درمان به معنی واقعی کلمه درمان یعنی یک بیماری مزمن پیشرونده است. احتمال عود اعتیاد و لغزش نیز وجود دارد. ممکن است بیمار دچار چالش هایی در فرآیند درمان باشد. هر اتفاقی ممکن است بیفتد. در حالی که برداشت خانواده ها از درمان ترک همیشگی مواد مخدر است.
تصور رویایی خانواده ها از ترک اعتیاد
خانواده ها تصور می کنند باید بیمار برای همیشه مصرف مواد مخدر را کنار بگذارد در حالی که چنین تصوری درباره بیماری اعتیاد ممکن است منطقی به نظر نرسد. زیرا بر طبق تعریف اعتیاد یک بیماری مزمن پیشرونده است. هر چند اعضای خانواده نمی‌توانند لغزش و عود اعتیاد بیمار را بپذیرند زیرا تجربیات و رنج زیادی در طول مصرف مواد مخدر بیمار، تجربه نموده اند. اما باید واقعیت های درمان اعتیاد را پذیرفت.
لغزش و عود در درمان اعتیاد
در فرآیند درمان، ممکن است بیمار لغزش و حتی بیماری او عود نماید. درمان یک امکان برای بهبودی است. لذا باید از چنین امکاناتی به خوبی استفاده نمود. برخی از بیماران ممکن است واکنشی نسبت به این امکان موفقیت نشان ندهند. یعنی اصولاً تمایلی برای درمان نداشته باشند.
دلیل کمک نگرفتن خانواده برای درمان اعتیاد
یکی از مسائلی که باعث می شود اعضای خانواده از کمک اطرافیان استفاده ننمایند ترس از آبروریزی و برچسب‌های دیگران است. در چنین شرایطی ضروری است بر این موانع فکری از طریق پذیرش واقعیت‌های موجود در وابستگی به مواد مخدر و رسیدن به این باور که درمان وابستگی به مواد مخدر یک کار جمعی و نیازمند تلاش گروهی است غلبه نمود.