بیماری هم وابستگی پیامدهای مختلفی برای هم وابسته ها، سایر اعضای خانواده و بیماران مصرف کننده مواد مخدر دارد. اصولاً پیامد هم وابستگی تک بعدی نیست بلکه باعث تأثیرات عمیق روانی، عاطفی، احساسی و اختلال در روابط اجتماعی هم وابسته‌ها می‌شود. بیماری هم وابستگی یک بیماری روانی – اجتماعی عمیق است و به شدت هم وابسته ها را درگیر می نماید. یکی از دلایلی که ممکن است هم وابسته ها نتوانند به راحتی از عهده این مشکل برآیند به دلیل حضور مداوم بیمار نزد آن هاست.
تأثیرات روانی عمیق مواد مخدر بر اعضای خانواده
سوء مصرف کنندگان مواد مخدر به دلیل مصرف طولانی مدت مواد مخدر تأثیرات روانی عمیقی بر اعضای خانواده می‌گذارند و جبران چنین اثراتی به راحتی امکان پذیر نخواهد بود. بیماری هم وابستگی یک واکنش به تأثیرات ناشی از اعتیاد به مواد مخدر بیماران است که ممکن است تبدیل به یک کنش یعنی یک رفتار هدفمند شده و یا ممکن است تبدیل به یک رفتار گردد. در هر صورت تأثیرات آن بسیار عمیق است و سالیان سال اعضای خانواده را درگیر این بیماری خواهد نمود. دشواری های زیادی نیز در زمینه درمان هم وابسته ها وجود دارد زیرا به عنوان یک قاعده کلی این افراد خود را بیمار نمی دانند.
طرز فکر خانواده ها نسبت به فرد معتاد
خانواده‌ها، اغلب مصرف کنندگان مواد مخدر را بیمار می دانند. آن ها تصور می نمایند فردی که باید درمان شود سوء مصرف کنندگان مواد مخدرند و لذا از درمان خود اجتناب می نمایند. حتی ممکن است پیگیر درمان بیمارشان شده اما در ارتباط با درمان خود کمترین تلاش را انجام نمی دهند. آن ها دائما درگیر فرآیند درمان بیمارانشان هستند غافل از این که خود نیز بیمار و نیازمند درمان می باشند. ابتدا باید هم وابسته ها به درمان خویش بپردازند.
مشارکت خانواده ها در درمان اعتیاد
به همین دلیل مشارکت و حضور خانواده در فرآیند درمان یک اصل اساسی است و بدون این متغیر مهم و تأثیرگذار بیماران درمان اعتیاد موفقی را تجربه نخواهند نمود و سیکل بیماری اعتیاد مجدداً تکرار خواهد شد. هر چند سوء مصرف کنندگان مواد مخدر بالقوه یک بیمارند و نیازمند مداخلات درمانی می باشند اما باید به این مسئله توجه داشت که تشخیص گروه هدف توسط تیم درمانگر کار سختی است زیرا ممکن است گروه و یا بیمار اصلی فرد مصرف کننده مواد مخدر نبوده بلکه خانواده باشد. لذا نیازمند درک درست و دقیق بیماری و تحلیل درست شرایط موجود و روابط بین بیمار و خانواده هستیم.
ارتباط بین فرد معتاد و خانواده
ارتباط بین بیمار و خانواده یک ارتباط دو سویه است. اعضای خانواده بر بیمار تأثیر مستقیم می‌گذارد و بیمار نیز بر اعضای خانواده تأثیر مستقیم دارد. بیماری اعتیاد به مواد مخدر بر اعضای خانواده تأثیر می گذارد و بیماری هم وابستگی بر افراد وابسته به مواد مخدر تأثیر خواهد گذاشت. به این دلیل درمان صحیح سیستمی است. یعنی باید عوامل متعدد در ارتباط با هم در نظر گرفته شود و نباید برنامه های درمانی تک بعدی و صرفاً متمرکز بر یک جنبه (بیمار و یا خانواده) باشد.