اکثر قرص های خواب آور در نوع خواب شخص مصرف کننده تغییرات مشخصی ایجاد می‌کند. خواب چند مرحله متفاوت را شامل می‌شود و یکی از مهم ترین این مراحل میزان بیشتر خواب همراه با خواب دیدن است.
همه ی افراد وارد مرحله ی خواب دیدن می‌شوند. وقتی افراد می گویند که هرگز خواب نمی بینند، در واقع می‌خواهند بگویند که هرگز خوابشان را به یاد نمی آورند.
اکثر باربیتورات ها مقدار خواب همراه با خواب دیدن را که در طول شب رخ می‌دهد کاهش می‌دهند و این نشانه ی نگران کننده ای است که خواب عادی صورت نمی‌گیرد بعضی آزمایش ها نشان داده اند که با محروم شدن از این مرحله خوابیدن، افراد دچار سوءظن و کج خلقی بیشتر می‌شوند و گاهی اختلال عاطفی از خود بروز می دهند.
مزایا و معایب قرص های خواب آور
وقتی فردی از مصرف باربیتورات ها به عنوان قرص خواب آور دست می‌کشد، افزایش فوری در بازگشت به مرحله ی خواب دیدن صورت می‌گیرد، طوری که گویی بدن به دلیل محروم شدن از خواب دیدن نیاز به جبران آن دارد.
به هر حال، مزایای نخستین قرص های خواب آور اغلب منتفی می‌شود. هنگامی که افراد برای کمک به خوابیدن خود مصرف باربیتورات ها را شروع می کنند، این مواد مخدر معمولاً تأثیر خوبی دارند و کاملاً سریع آن ها را به خواب می برد اما با مصرف مستمر و مداوم، به نظر می رسد که مؤثر بودن قرص ها از بین می‌روند و خوابیدن به همان اندازه قبل از مصرف وقت می گیرد.
در صورت تداوم یا افزایش مقدار مصرف، خطر اعتیاد به این دارو ها وجود دارد. از سوی دیگر هنگامی که مصرف را متوقف می‌کند، احتمال بروز مشکلات واقعی وجود دارد. بلافاصله پس از توقف مصرف دوره ای شروع می‌شود که با دشواری قابل ملاحظه ای در خوابیدن، خواب مختل، حرکات زیادی بدن و کابوس شبانه مشخص می‌شود.
جانشین برای باربیتورات ها
در خلال دهه ۱۹۶۰ یک قرص خواب آور جدید به عنوان جانشین مطمئن باربیتورات ها رواج یافت اما در دهه ی ۱۹۷۰ مقامات پزشکی در مؤثر بودن این ماده ی مخدر تردید داشتند.
ماده ی مخدر جدید به لحاظ تأثیرات نشئگی به اندازه ی باربیتورات ها جذابیت داشتند. این ماده ی مخدر، ماندارکس دقیقاً همان تأثیر باربیتورات ها را دارد و تأثیرات ترک آن نیز کاملاً مشابه می باشد.
جذابیت های این ماده ی مخدر آنقدر چشم گیر بود که در عرض چند سال پس از پیدایش آن نوع ماندراکس آن در آمریکا، بریتانیا، ژاپن، فرانسه، آلمان و بسیاری کشور های اطراف دنیا همه گیر شد.
باربیتورات ها از بسیاری جهات درست مانند الکل عمل می کنند.
در مقادیر اندک اضطراب و هیجان را از بین می‌برند، در مقادیر زیاد پرحرفی و رفتار شدید عاطفی را موجب می شوند. اینکه رفتار ها آرام یا تهاجمی باشد بستگی دارد به مصرف کننده و اوضاع و احوال.
از لحاظ دارویی
از لحاظ دارویی، باربیتورات ها شیوه ی دیگری برای مست شدن هستند و لذا تعجبی ندارد که چنین زود به سوء مصرف کشیده شده اند.
همچون مورد الکل، مصرف افراطی موجب خماری روز بعد می شود و مصرف طولانی مدت باربیتورات ها وابستگی فیزیکی و جسمی به ماده ی مخدر را فراهم آورده عارضه شدید ترک را نیز دارند.
افرادی که پس از نوشیدن مقدار زیادی الکل، باربیتورات مصرف می‌کنند خود را در معرض خطر مصرف بیش از حد قرار می‌دهند و بسیاری از خودکشی ها به دلیل تأثیرات توأم این دو ماده ی مخدر می باشند.