خشم چیست؟
خشم مانند دیگر هیجان ها یکی از هیجان های طبیعی بشری است و همه افراد کم و بیش آن را تجربه می کنند. هیجان خشم در دامنه ای از برانگیختگی خفیف تا خشم شدید قرار دارد. خشم می تواند تغییرات جسمانی زیادی در بدن ایجاد کند. افزایش ضربان قلب و فشار خون، احساس گرما و سرخ شدن و غیره از جمله علائم و نشانه های خشم هستند.
اثرات خشم
خشم می تواند بر چگونگی تفکر و رفتار فرد تأثیر بگذارد، زیرا افراد در حالت خشم گرایش بیشتری به منفی اندیشیدن دارند. وقتی خشم شدت می یابد، فرد به پرخاشگری دست می زند که می تواند به دو صورت پرخاشگری کلامی و غیر کلامی باشد. گرچه افکار منفی باعث بروز خشم می شوند، خشم نیز می تواند افکار منفی زیادی را برانگیزد، بنابراین می توان نتیجه گرفت که بین آنها رابطه تعاملی وجود دارد.
خشم واکنشی سازنده به تهدید، به ویژه در شرایطی که فرد باید از خود دفاع یا خود را برای مقابله با خطر آماده کند، محسوب می شود. ممکن است برای بیماران این سؤال پیش بیاید که اگر خشم احساسی طبیعی است، چرا باید کنترل شود، در این موارد لازم است نگرش بیماران را نسبت به این موضوع اصلاح کنید: هدف از کنترل خشم فرو خوردن یا سرکوب آن نیست، بلکه این است که افراد بتوانند به شیوه ای سالم خشم خود را ابراز کنند.
احساس خشم، به نوبه خود، موجه و پذیرفتنی است و آن چه مهم است چگونگی ابراز آن است. فرونشانی و پرخاشگری دو شیوه ناسالم ابراز خشم به شمار می روند. پرخاشگری می تواند به دو صورت کلامی و غیر کلامی باشد. فرو خوری و سرکوب خشم نه تنها برای سلامتی جسم و بدن زیان بار است، بلکه استرس زاست، به علاوه، احساس خشم برای افراد در حال ترک اعتیاد محرکی برای لغزش به شمار می رود. ارائه این توضیحات قبل از آموزش کنترل خشم به بیماران ضروری است.
رابطه بین خشم و اعتیاد به مواد مخدر
بین خشم و اعتیاد رابطه وجود دارد. بسیاری از افراد وابسته به مواد مخدر می گویند که به دنبال احساس خشم به مصرف مواد مخدر روی می آورند. در موارد زیادی مصرف مواد مخدر روشی است برای بی حس کردن درد ناشی از هیجان های منفی از جمله خشم، احساس بی ارزشی و احساس ناکامی، همچنین ناتوانی در کنترل هیجان های منفی، به ویژه خشم، یکی از پیامدهای مصرف مواد مخدر به شمار می رود.
با این توضیحات متوجه می شوید که فرد در چرخه مخرب مصرف – خشم قرار می گیرد و مداخله و کنترل هر یک از این ها بر دیگری تأثیر می گذارد. با ارائه این توضیحات مراحل خشم را به بیماران آموزش دهید.
مهارت کنترل خشم و ابراز آن به شیوه ای سالم
کنترل خشم و ابراز آن به شیوه ای سالم، مهارتی است که همه بیماران مبتلا به اختلالات روان پزشکی، به ویژه مصرف کنندگان موادمخدر نیار دارند آن را یاد بگیرند. خشم، تحریک پذیری و ناتوانی در کنترل آن در بسیاری از موارد محصول مصرف مواد مخدر است، همچنین برخی مصرف کنندگان مواد مخدر تحت تأثیر خشم به مصرف روی می آورند و در بسیاری موارد، خشم یکی از برانگیزاننده های اصلی درونی برای عود اعتیاد