افراد در حال ترک اعتیاد نیاز دارند که کسی با آن ها صحبت کند و در واقع حس های درونی خود را بیرون بریزند. شما می توانید به این افراد کمک کنید.
اهمیت تسلط و مهارت مشاور و روان درمانگر در ترک اعتیاد
شما در زمینهای که به مشاوره می پردازید باید اطلاعات کافی و مهارت لازم را داشته باشید. مثلاً اگر بیمار شما وابستگی به الکل دارد، شما نه تنها باید آثار الکل، علائم مستی (مسمومیت) ترک الکل و عوارض مصرف الکل آشنا باشید بلکه باید انواع الکل، انواع مشروبات الکلی و درجه الکلی آن ها را بشناسید.
از صحبت های منفی در مشاوره ترک اعتیاد حذر کنید
لزومی ندارد که شما درباره مضرات الکل به بیمار خویش سخنرانی کنید، که این بدترین راه نشان دادن مهارت و تسلط شماست. وقتی مراجعه کننده می گوید که مثلاً هر شب شش پیمانه عرق می خورد، تفسیر کوتاه شما (مثلاً: میزان مشروب خوری شما در حد متوسط و در صورت همکاری تان قابل حل است)، نشان دهنده تسلط تان بر موضوع است.
تصور اشتباه درمانگران برای ترک اعتیاد
تعدادی از درمانگران در گذشته تصور میکردند که رویارویی تنها مهارت مورد نیاز است. البته رودررویی ابزار مهمی است که به پیشبرد مصاحبه کمک میکند، اما نمی تواند تمام نیازهای بیمار گرفتار اختلال مصرف مواد مخدر را برآورده سازد.
رویارویی فقط آن گاه که بیمار آمادگی پذیرش آن را کسب کرده است میتواند مؤثر باشد و کاربرد خاص خود را دارد. مثلاً آن گاه که مشاور به تناقض بین آن چه فرد معتاد در حال حاضر میگوید و آن چه قبلاً گفته است میرسد، باید اجرا شود، یعنی آن گاه که بین گفتار و اعمال واقعی او تناقض مشاهده میشود.
انواع رویارویی در ترک اعتیاد
1. رویارویی تجربی
2. رویارویی قوی
3. رویارو یی ضعیف
4. رویارویی عملی
5. رویارویی نسبت به واقعیتها
رویارویی تجربی در ترک اعتیاد
آن گاه مورد استفاده قرار میگیرد که بیمار میگوید اما مشاور درمییابد که احساس وی چیز دیگری است. فرد معتاد ادعا می کند که هیچ لذتی و نقشه ای از مصرف مواد مخدر احساس نمیکند و مواد مخدر را فقط برای رهایی از درد مصرف می کند. مشاور می گوید که برای رهایی از درد راه هایی بهتر و سالم تری وجود دارد.
رویارویی قوی در ترک اعتیاد
آن گاه ضرورت مییابد که بیمار ادعای ضعف یا بی یاوری می کند. مشاور با اشاره به وضعیت واقعی و عدم تناسب آن با وضع ادعایی، او را قوی می سازد. بیمار می گوید هیچ کس حاضر نیست به من کمک کند. همه مرا طرد کرده اند مشاور میگوید من با پدرتان صحبت کردم. او گفت که برای نجات شما حاضر به انجام هر کاری هست. شما حداقل یک پشتیبان قوی چون او دارید. من نیز در کنار شما هستم.
رویارویی ضعیف در ترک اعتیاد
آن گاه مناسب است که بیمار با انکار واقعیت ها وضعیت واقعی خویش را پنهان و خود را آسیب ناپذیر نشان میدهد. مشاور او را تشویق می کند که آن چه را واقعاً احساس میکند بیان کند. یک مددجوی الکلی که زخم معده دارد ادعا می کند که هیچ مشکلی در معدهاش ندارد مشاوره او را تشویق میکند که بگوید: آره من زخم معده دارم.
رویارویی عملی در ترک اعتیاد
زمانی نیاز پیدا میکند که مشاور بیمار را به انجام تکالیفی در راستای پیشرفت درمانی تشویق میکند. مثلاً پس از طی آموزش قاطعیت او را تشویق میکند که در زندگی واقعی در رابطه با دوستانش از رفتار قاطعانه استفاده کند.
مرحله آخر در رویارویی نسبت به واقعیتها در ترک اعتیاد
مشاور بیمار را نسبت به باورهای غلط او آگاه می سازد. بیمار تصور می کند که مواد افیونی سبب تقویت قوای جنسی او می شود. مشاور درباره اثرات واقعی مواد افیونی بر سلسله اعصاب صحبت میکند.
مهارت سکوت در مشاوره ترک اعتیاد
استفاده از سکوت به عنوان یک مهارت شاید عجیب به نظر برسد. واقعیت این است که مشاور برای استفاده از «مهارت سکوت» نیاز به کسب مهارت دارد. سکوت در زمان مناسب سبب تسهیل درون نگری و ایجاد ناهمخوانی درمانی (اضطراب) میشود. این ناهمخوانی چون انگیزه ای در رسیدن فرد معتاد به برداشتن گامهای دردناک و مسیر دشوار عمل میکند. سکوت گاه در جای خود تقویت کننده است.
رفتار مشاور در تمام مراحل باید آکنده از همدلی و هم حسی باشد، این که بیمار احساس کند مشکلات او را درک میکنیم، میفهمیم که او چه می کشد، این که حاضریم برای رفع مشکل او و در جهت درمان بیماری اعتیاد او هر که از دستمان برمیآید انجام دهیم.