بسیاری از علائم بلوغ می توانند نشانه هایی از خطر اعتیاد یا خود اعتیاد باشند. برای مثال:
- کاهش ناگهانی نمرات درسی
- عدم شرکت نوجوانان در فعالیت های خانوادگی
- تغییرات ناگهانی و بی دلیل از عصبانیت به مهربانی یا بالعکس
- نوسان بین اعتماد و عدم اعتماد و رد هر گونه کمک و دخالت از طرف اطرافیان
با این توضیحات متوجه می‌شوید که علائم خطر اعتیاد کاملاً قابل شناخت نیستند.
اما یک چیز مهم وجود دارد که والدین باید به آن ها خیلی توجه کنند و آن تغییر رفتار فرزندشان است. مثلاً اگر متوجه شدند که فرزندشان دوست یا رفیقی ندارد؛ یا ارتباطش را با دوست و رفیق قدیمش قطع کرده؛ و دائم احساس تنهایی می‌کند؛ سعی نمی‌کند هیچ کاری را به تنهایی آغاز کند؛ و دائم شکایت می کند که دیگر خسته شده؛ و معتقد است که در هر صورت موفق نمی شود.
این علائم نشان می‌دهند که نوجوان با انتظارات و مشکلات روزانه خودش نمی‌تواند کنار بیاید٬ یا اینکه این رفتار علامت این است که نوجوان احساس می‌کند که با مشکلاتش تنهاست و هیچ کس در خانواده به اندازه کافی از او حمایت نمی‌کند.
اگر والدین به تنهایی قادر به درک این شرایط نیستند می توانند از یک مشاور کمک بگیرند.
چه باید کرد اگر شک والدین به یقین تبدیل شد؟
اگر والدین مطمئن شوند که واقعاً دختر و پسرشان الکل (مشروب) می نوشد٬ یا بدون دلیل و کنترل دارو استفاده می کند و یا مواد مخدر غیرقانونی مصرف می کند٬ اولین قدم این است که دچار ترس نشوند٬ زیرا رفتارهای ناشی از ترس و نگرانی والدین در بعضی از مواقع باعث قطع شدن کامل ارتباط با نوجوان می شود.
خصوصاً در این شرایط والدین باید سعی کنند آرامش خودشان را حفظ کنند تا اعتماد کامل نوجوان را به دست بیاورند. البته همه می‌دانند که حفظ آرامش با آگاهی به اینکه فرزند شما با مواد مخدر ارتباط دارد خیلی خیلی مشکل است و مسلماً گفتن آن خیلی آسان تر از عمل کردن آن می باشد.
توجه به نکات زیر می‌تواند تحمل این شرایط را برای والدین آسان‌تر کند:
- سعی کنید با کسانی که فرزندتان به آن ها اعتماد و اطمینان دارد و احتمالاً با آن ها حرف می‌زند مشورت و گفت و گو کنید. در این حالت خیلی چیزها احتمالاً روشن می‌شود و به شما کمک می کند مسئله را از جهت دیگری نگاه کنید و آن را بفهمید.
- راهی برای ارتباط مستقیم با فرزندتان بیابید.
- شما باید نگرانی‌های خودتان را بیان کنید و شک و تردید های تان را نشان دهید و حتی بگویید که با دیگران در مورد این مشکل صحبت کرده اید و اطلاعات جمع کرده اید.
- در این رابطه راستگویی و بی پرده سخن گفتن بهترین روش است.
- احتیاجی نیست که شرایط را بی خطر جلوه دهید و سعی نکنید در صحبت کردن مشکل را کوچک و بی اهمیت کنید. ولی احتیاجی هم نیست که مسئله را از واقعیت بزرگ تر یا سخت تر نشان دهید. کلاً در رفتار و گفته ها غلو نکنید خصوصاً گریه و زاری راه نیندازید.
- گفتگوی اجباری نتیجه ای ندارد٬ ولی از طرف دیگر شما باید آمادگی خودتان را برای بحث و گفتگو نشان دهید.
- اگر فرزندتان با شما حرف نمی زند٬ سعی کنید یک نفر سومی که رابطه بهتری با فرزندتان دارد٬ بیابید؛ مثل یکی از اقوام نزدیک٬ دوست یا معلم تا با او درست و منطقی حرف بزند.