لوگو

روش های مختلف سم زدایی مواد مخدر

سم زدایی مواد مخدر فرآیندی است که به بدن اجازه می دهد مواد مخدر موجود در آن را خارج کنند. هدف از سم زدایی مدیریت ایمن علائم سندروم ترک اعتیاد در صورت قطع مصرف مواد مخدر یا الکل است. نیاز سم زدایی در هر فرد متفاوت است. روند سم زدایی مواد مخدر به افراد معتاد کمک می کند تا تحت درمان شخصی قرار بگیرند. روش های مختلف سم زدایی شامل، سم زدایی بدون استفاده از دارو، سم زدایی معمولی، سم زدایی سریع و سم زدایی فوق سریع است.
Different-methods-of-drug-detoxification

1- سم زدایی بدون استفاده از دارو (روش سنگاپور)

در این روش از هیچ دارویی در سم زدایی مواد مخدر استفاده نمی شود. مراکز بازپروری و نیروی انتظامی از این روش استفاده می‌کنند. استدلال طرفداران این روش آن است که اگر بیمار مرحله سم زدایی را با درد و ناراحتی سپری کند، تجربه درد سبب خواهد شد که به اعتیاد مجدد روی نیاورد.

2- سم زدایی با استفاده از آمی تریپ تیلین و کلونیدین

بدون استفاده از مواد اعتیاد آور و مخدر این روش در بیماران وابسته به دوزهای پایین و متوسط تریاک و افراد با انگیزه بالا، کارا و ثمربخش است. با این روش حتی مواردی از وابستگی به مقادیر سنگین تریاک و وابستگی به هروئین درمان شده است. البته امکان قطع درمان (در بیماران با مقادیر زیاد مواد مخدر) وجود دارد. سم زدایی با استفاده از داروهای معمول و بدون بهره گیری از آگونیست های مواد افیونی به دو روش قابل اجراست.

الف) سم زدایی معمولی

در این روش دوره سم زدایی در ۱۰ الی ۱۴ روز طول می‌کشد. در طی این دوره بیمار هر سه، چهار روز یک بار به وسیله پزشک ویزیت می‌شود، فشار خون، میزان تسکین یا برعکس وجود علائم سندروم ترک اعتیاد کنترل می شود. در صورت وجود تسکین و خواب آلودگی، داروها کاهش و در صورتی که بیمار از علائم سندروم ترک اعتیاد (بی خوابی، اسهال، درد، تحریک پذیری) رنج می‌برد، داروهای تجویز شده افزایش داده می‌شوند. در پایان دوره ۱۰ الی ۱۴ روزه، نالتروکسان ۵۰ میلی گرم در روز اضافه می‌شود. داروهای کمکی از روز دهم به تدریج کاسته شده و قطع می‌شود. آمی تریپ تیلین و نالتروکسان به مدت شش ماه الی یک سال همزمان با روش‌های روان‌درمانی ادامه می یابد.

ب) سم زدایی سریع مواد مخدر

با توجه به قطع درمان زیاد در روش معمولی در سال‌های اخیر سم زدایی سریع مواد مخدر توصیه و روز به روز بر طرفداران آن افزوده می شود. سم زدایی سریع تجویز یک آنتاگونیست مواد افیونی با توجه به سلیقه پزشک از روز سوم تا پنجم پرهیز شروع می‌شود. بیمار با مقدار کافی بنزودیازپین مثلاً اگزازپام ۳۰ الی ۶۰ میلی‌گرم و کلونیدین هر ۸ ساعت ۳.۰ میلی آرام می شود. نالتروکسان با دوز پایین شروع می‌شود. اگر نالتروکسان قبل از ۴۸ ساعت اول شروع شود احتمالاً تجویز مایعات وریدی و کنترل فشار خون هر ۸ ساعت ضروری خواهد بود. در کنترل سرپایی بهتر است شروع نالتروکسان به روز سوم یا چهارم و با دوز ۱.۳ کپسول ۲۵ میلی گرم (به صورت محلول در داخل آب میوه) شروع شود. روز چهارم بقیه کپسول یعنی ۲.۳ باقی مانده به صورت محلول مصرف می‌شود و از روز پنجم می‌توان تمام ۲۵ میلی گرم کپسول را یک جا به بیمار تجویز کرد. شروع نالتروکسان در روز سوم یا چهارم با احتمال عوارض کمتری همراه است. سندروم ترک اعتیاد به مواد مخدر در عرض یک هفته به پایان می‌رسد. در پایان دوره سندروم ترک اعتیاد می توان نالتروکسان را به ۵۰ میلی‌گرم رساند و داروهای کمکی نظیر اگزازپام، کلونیدین و ضد درد را به تدریج در عرض چند روز قطع کرد. در صورتی که نالتروکسان قبل از ۴۸ ساعت اول پرهیز شروع شود باید ارائه خدمات اورژانس مدنظر باشد.

Different-methods-of-drug-detoxification

سم زدایی فوق سریع مواد مخدر

بیمار با استفاده از روش هوشبری و تزریقات وریدی به مدت چند ساعت در بیهوشی به سر می‌برد و همزمان با داروهای آرام بخش و هوشبر، از یک آنتاگونیست مواد افیونی، نالوکسون وریدی استفاده می‌شود. سودمندی این روش با توجه به هزینه سنگین و عودهای بیشتر مورد تردید است و توصیه نمی شود.

استفاده از آگونیست های مواد افیونی

در این روش از آگونیست هایی همچون متادون و لوومتادیل آستات و یا آگونیست – آنتاگونیست های مواد افیونی مانند بوپرنورفین در درمان بیماران وابسته به مواد افیونی استفاده می شود. استفاده از این مواد از دو جنبه توصیه می شود. 1)  بیمارانی که مقدار زیادی ماده افیونی مصرف می‌کنند مانند مصرف کنندگان تزریقی یا خوراکی تریاک (در حد دو و سه مثقال) یا مصرف‌کنندگان هروئین ۵۰۰ میلی گرم و بالاتر. 2)  مصرف‌کنندگان تزریقی مواد مخدر که سابقه عود‌های مکرر و شکست با روش‌های قبلی را دارند، کاندیدای استفاده از این روش هستند.