روانشناسی اعتیاد

تعریف مواد مخدر

اصطلاحاً مواد مخدر به کلیه مواد طبیعی و شیمیایی گفته می‌شود که اعتیاد آور باشد. بعضی از این مواد تخدی کننده نبوده، بلکه ممکن است ایجاد تحرک و توهم نمایند. به طور کلی مواد مخدر به موادی اطلاق می‌گردد که مصرف آن ها در انسان حالاتی غیر عادی ایجاد نماید. این حالات که عموماً لذت بخش هستند، به صورت موقت و کاذب ایجاد می‌گردد.

بروز همین حالات و کیف و لذت پس از اولین مصرف که در بعضی موارد فقط به علت کنجکاوی مبادرت به آن می‌گردد، باعث تداوم مصرف و اعتیاد می‌شود. این مواد در فرهنگ پلیس به مواد افیونی یا مکیف ها معروف بودند ولی امروزه در زندان ها لفظ (مکیف ها) فقط برای قرص های آرام بخش و روانگردان استفاده می‌شود.

اثرات کلی حاصله از مصرف مواد مخدر

مصرف انواع مواد مخدر موجب تغییر حالت در مصرف کننده و ایجاد نوعی لذت کاذب و زودگذر می‌گردد. خوشی کاذبی که از مصرف انواع مواد حاصل می‌شود به تدریج زائل و در مراحل پیشرفته اصولاً لذتی به مصرف کننده دست نمی دهد، بلکه صرفاً بخاطر کاهش آلام و رنج های ناشی از خماری، استعمال می‌گردد. خوش بینی مفرط اولین حالتی است که در کلیه مصرف کنندگان مواد مخدر ایجاد می‌شود، این حالت در لحظات اولیه زائل شدن آثار مصرف، تبدیل به بدبینی شدید می‌گردد.

این امر با پیشرفت اعتیاد گسترش می‌یابد به حدی که بدبینی، به دوری و نفرت از اطرافیان منجر می‌شود. معتاد خود را فهیم تر از دیگران می‌داند و این حالت در زمان خماری هم ادامه می‌یابد، به خصوص این که درحالت خماری خود را محق می‌داند و از همه متوقع و طلبکار است. با پیشرفت مصرف، تغییرات زیادی در جسم، رفتار و شخصیت فرد پیش می‌آید.

روحیات افراد معتاد

پرگوئی خصیصه دیگر معتادین است. تقریباً کلیه معتادین مدام حرف می‌زنند و لاف وگزاف گویی و احیاناً دروغگویی در گفته‌های آن ها به آسانی قابل تشخیص است. تنها در زمانی که از خماری رنج می‌برند ساکت و مظلوم در ناتوانی چرت آلودی گرفتار می‌شوند. معتادان به انواع مواد مخدر، به یبوست مزمن دچار می‌شوند. از غذاهای ترش به شدت بیزارند و بشدت به شیرینی علاقه مندند.

بی اشتهائی و بی میلی به مواد خوراکی در معتادین به تریاک و هروئین دیده می‌شود. به شدت به چای علاقه دارند. از سرما فوق العاده بیزارند و گرما را دوست دارد. مصرف کنندگان حشیش معتقدند حشیش اعتیادآور نیست ولی حالت خاصی که ایجاد می‌کند بیش از هروئین و تریاک کشش و جاذبه دارد. به همین جهت معتادین دیگر مواد مخدر هم گاهی حشیش می‌کشند.

مشخصات افراد معتاد

اکثر معتادین موهای پرپشت دارند. قطر موهای آن ها نسبت به زمان قبل از اعتیاد ضخیم تر به نظر می‌رسد و دیرتر می‌ریزد و دیرتر هم سفید می‌شود. معتادین افرادی هستند که نظافت را درهیچ موردی حتی غذا خوردن رعایت نمی کنند. صبح ها به سختی از خواب بر می‌خیزند. اکثراً تا ظهر خواب هستند و همیشه احساس خواب آلودگی دارند.

حالت های فرد در هنگام خماری

در خماری ظاهری، آبریزش بینی، خمیازه‌های بلند و پی در پی و ناتمام، دان دان شدن پوست صورت و بدن مانند پوست مرغ پر کنده، بزرگ شدن مردمک چشم، عرق کردن زیاد، خارش بدن، لرزش بدن به خصوص دست ها، ناتوانی در ایستادن و سر پا بودن و در خماری درونی، احساس فشار و گرما، خارش گلو، چسبندگی بزاق دهان، حالت تهوع و سرگیجه، دل درد، دردهای عضلانی و استخوان درد، درد شدید در مفاصل، حالاتی شبیه سرماخوردگی و گاهی توأم با اسهال، وجود دارد. در لحظات خماری، فرد معتاد وحشت زده و هراسان است. فوق العاده عصبی و بی حوصله می‌شود و قیافه ای غیر عادی می‌یابد.