ترک تریاک یکی از رایج ترین مشکلات جامعه امروزی است چرا که آمار مبتلایان به این اعتیاد هر روز بیش از پیش می شود. حتما تا به حال اسم ماده تریاک را شنیده اید ولی مطمئنا با همه عوارض مصرف این ماده آشنایی ندارید. اعتیاد به هر مخدری بایستی درمان گردد آن هم به شکل اصولی و درست. ما در این مطلب سعی نموده ایم شما عزیزان را با روش های اصولی ترک تریاک و ترک شیره بیشتر آشنا کنیم. روش‌های ترک تریاک و ترک شیره، زیاد است که البته تمام آن ها کارایی لازم را ندارند. برای مثال ترک تریاک با شبه مخدرهایی همچون متادون، چندان نتیجه بخش نخواهد بود.
در این مطلب قصد داریم نخست قبل از پرداختن به ترک تریاک و ترک شیره به معرفی تریاک و نشانه های اعتیاد به آن بپردازیم و پس از آن بهترین روش برای ترک تریاک را معرفی نماییم. به شکل خلاصه می خواهیم شما همه چیز را در رابطه با بیماری اعتیاد به تریاک و فرایند ترک تریاک بدانید.
تریاک چیست؟
مخدر تریاک یکی از قدیمی ترین و رایج ترین مواد مخدر اعتیادآور در دنیا است. استفاده از این ماده جهت درمان بعضی از بیماری ها در طب سنتی، سابقه ای طولانی دارد. ولی امروزه با سهولت دسترسی، اعتیاد به این مخدر تبدیل به معضلی برای جوامع گوناگون شده است.
تریاک از هسته دانه گل خشخاش و شیره نارس این گیاه تهیه می گردد. گل تریاک دارای انواع آلکالوئیدهایی همچون مورفین، کدئین و … است و جهت تهیه انواع مواد افیونی استفاده دارد. بعد از خالص نمودن تریاک به طور معمول از آن به عنوان ماده ای مخدر جهت تسکین درد یا تفریح و سرگرمی استفاده می شود.
شیره چیست؟
شیره تریاک، ماده مخدری است که هر یک از ما کم و بیش با نام آن آشنا هستیم. از دیرباز از تریاک و شیره آن جهت اهداف تفریحی، درمانی و حتی در بعضی مراسمات استفاده می شده است. اما این ماده قدرت اعتیادآوری بالایی دارد.
شیره یکی از مشتقات جانبی و اعتیاد آور گیاه خشخاش است. شیره «طبع گرمی» دارد. مصرف این ماده با سرگیجه، تپش قلب، افزایش فشار خون و … دیگر همراه است. شیره تریاک، نسبت به خود تریاک تأثیرات بیشتری بر بدن می گذارد و عوارض بیشتری دارد. مخدر شیره قوی و خطرناک است.
این ماده مخدر از تریاک ساخته می شود. بهترین نوع آن از ترکیب شدن سوخته تریاک و تریاک با نسبت ۳ به ۱ با آب به دست می آید.
شیره شامل ترکیبات محلول در آب تریاک هست. مورفین و کدئین، حلالیت بالایی در آب دارند. از این جهت مقدار مورفین و کدئین در شیره بیشتر از تریاک است. به همین علت مصرف شیره با عوارض، علائم و نشئگی بیشتری از تریاک همراه است.
مصرف تریاک چه عوارض و خطراتی برای فرد دارد؟
وابستگی و اعتیاد به این ماده سبب بروز مشکلاتی جسمی همچون یبوست، افسردگی و مشکلات تنفسی می گردد. هرچه مدت مصرف تریاک بالا برود، احتمال بروز مشکلات نیز بالاتر می رود.
عوارض جسمی رایج ناشی از اعتیاد تریاک به شرح زیر است:
* خشکی دهان
* بی حالی و رخوت
* دشواری در خوابیدن یا خواب بیش از اندازه
افرادی که چند سال است به مسکن هایی همچون اکسی کانتین معتاد شده اند، عوارض مهم تری همچون موارد زیر را تجربه می نمایند:
* فشار خون پایین
* حالت تهوع یا استفراغ
* سرخ شدن پوست
* خستگی شدید و مزمن
یکی از دلایل اصلی ترک تریاک و ترک شیره ، رفع این مشکلات است.
عوارض مصرف شیره در بلند مدت
اثرات تریاک در بخش های گوناگون در زندگی اشخاص مبتلا ظاهر می گردد. مصرف در بلندمدت عوارض جسمی بسیاری را برای شخص مصرف کننده ایجاد می نماید که از نشانه های مصرف طولانی مدت تریاک می توان به شکننده شدن استخوان ها و ناراحتی های روده اشاره نمود. به علاوه مصرف دائم تریاک خطر مبتلا شدن به سندرم روده معتادان را بالا می برد، دل درد مداوم، از جمله خصوصیات افراد معتاد به این ماده مخدر است. با ترک تریاک به تدریج این عوارض از بین می روند.
عوارض روانی ناشی از استفاده از تریاک به حد مشکلات جسمی آزاردهنده است. مصرف تریاک ارتباط تنگاتنگی با اضطراب و اختلال دوقطبی دارد. اگر این اختلال ها درمان نشود، می تواند زمینه ساز مصرف مداوم تریاک شود.
مصرف همیشگی تریاک احتمال ابتلا به بیماری های عفونی همچون هپاتیت و ایدز را افزایش می دهد. تزریق تریاک خطر از بین رفتن سیاه رگ ها را به دنبال دارد. وابستگی جسمانی به تریاک یکی دیگر از عوارض مصرف تریاک است. اعتیاد اختلالی عصبی است که سبب ایجاد رفتار های اجباری می گردد. اگر ترک تریاک انجام نگیرد، مشکلات قبلی شدید شده و بیمار به اختلال های جدید روحی و جسمی مبتلا خواهد شد.
عوارض کوتاه مدت مصرف تریاک بر بدن
* قرمزی چشم
* تسکین درد
* تنگی نفس
* گرفتگی عضلات
* استفراغ
* بی‌خوابی
* حالت تهوع
* تعریق
* خشکی دهان
* رنگ پریدگی تشنج
* کما و مرگ
از عوارض کوتاه مدت مصرف این ماده است که لزوم ترک تریاک را نشان می دهد.
عوارض مصرف تریاک بر مغز
* مشکلات بینایی
* اختلالات حافظه
* ناتوانی در تمرکز
*کندی واکنش ها
عوارض مصرف تریاک بر کبد
یکی از مواردی که بایستی به آن توجه نمایید این مورد است که مصرف تریاک سبب ایجاد بیماری های کبدی نمی گردد. ولی مصرف طولانی مدت این مواد سبب می گردد، علائم بیماری های کبدی افزایش پیدا کند و بیماری آن ها عود نماید. بر مبنای تحقیقات انجام شده افرادی که به بیماری هایی همچون هپاتیت مزمن B و C مبتلا اند، با مصرف تریاک مبتلا به آسیب های کبدی می شوند. پس به جهت جلوگیری از این موارد بایستی ترک تریاک و یا ترک شیره را در اولویت قرار داد.
عوارض تریاک از لحاظ روحی
مصرف تریاک از نظر روحی نیز عوارض زیادی دارد. همچون:
* نوسانات خلقی
* افسردگی
* اضطراب
* کلافگی مزمن
* بی حوصلگی
عوارض مصرف تریاک در زنان
مصرف تریاک همچون بسیاری دیگر از مواد، عوارض گوناگون برای اشخاص به خصوص زنان دارد. در بعضی تحقیقات به این نکته پرداخته شده است که بانوان در قیاس با آقایان سریع تر به مواد اعتیاد پیدا می کنند و نیاز جدی تری به ترک تریاک دارند. از این رو عوارض مصرف مواد در بانوان زود تر بروز پیدا می کند. مصرف تریاک می تواند اختلالات بسیاری را در بانوان ایجاد کنند. برای مثال مصرف این ماده سبب اختلال در دوره های قاعدگی، مشکلات تخمک گذاری و کاهش میل جنسی می گردد. در حقیقت مصرف این ماده پس از مدتی سبب می شود چرخه عادت ماهیانه بانوان با اختلال مواجه شود و میل جنسی کاهش پیدا کند پس حتما بایستی به دنبال روش های ترک تریاک بود.
روش های ترک تریاک
در اینجا به روش های ترک تریاک و ترک شیره می پردازیم.
سم زدایی
سم زدایی UROD با داروهای آنتاگونیست که باعث می شود فرد معتاد درد کمتری متحمل شود. خود این مورد دو گونه است:
- سم زدایی سریع بدن از تریاک
سم زدایی انواع گوناگونی دارد که بسته به شرایط جسمی و روحی شخص و نیز مقدار دوز مصرفی تعیین می شود. سریع ترین روش ترک تریاک در حقیقت سم زدایی سریع است که در کلینیک ترک تریاک انجام می گیرد. از این روش به عنوان روش ترک تریاک بدون درد یاد می کنند. چرا که در طی آن فرد بیهوش است و عمده نشانه های ترک تریاک در زمان بیهوشی او اتفاق می افتد. مدت زمان روش مذکور چیزی میان 4 الی 8 ساعت است.
- سم زدایی تدریجی
علاوه بر سم زدایی فوق سریع سم زدایی تدریجی هم ممکن است با توجه به شرایط بیمار انتخاب گردد. سم زدایی تدریجی که عموما جهت ترک تریاک در افراد استفاده می گردد، شامل کاهش تدریجی دوز ماده مورد نظر است تا زمانی که به صفر برسد. در سم زدایی تدریجی به علت وجود ماده مورفین در تریاک، از 12 الی 21 روز پس از ترک تریاک بدن پاک می گردد.
روش دارو درمانی
یک روش ترک تریاک که در اغلب از مراکز اجرا می شود، استفاده از متادون جهت درمان اعتیاد است. متادون شبه مخدر است که درمان اعتیاد با آن کاری درست نیست. چرا که با ترک تریاک با این ماده تنها شخص از اعتیاد به تریاک به اعتیاد به متادون رجوع می کند و معضل اعتیاد حل نمی گردد.
روش سنتی
در این راهکار ترک تریاک که به روش یابویی نیز شناخته می شود مصرف مواد به شکل ناگهانی قطع می شود. به هیچ عنوان این روش را توصیه نمی کنیم زیرا که احتمال بازگشت به مصرف مواد در آن بالا است و بدن مدت زمان زیادی احتیاج دارد تا با نبود ماده مخدر سازگار شود. شوکی که در این روش به بدن وارد می گردد فرآیند سم زدایی را مشکل تر می کند که نتیجه آن از دست رفتن انگیزه شخص و ناتمام رها کردن روند ترک شیره یا تریاک است.
روش ترک تریاک در خانه
یکی از روش های ترک شیره و یا تریاک، انجام مراحل درمان در منزل است. روش هایی همچون در خانه زندانی کردن، تنبیه بدنی و… هیچ یک به ترک تریاک کمک نمی کند. هر روش درمانی جهت ترک تریاک بایستی دارای برنامه باشد تا مفید واقع گردد.
روش ترک ناگهانی تریاک
این روش به هیچ وجه توصیه نمی شود چرا که می تواند باعث بروز حملات عصبی و یا ضعف جسمانی و روانی بسیار شدید در بیمار گردد.
روش بستری در کلینیک ترک اعتیاد
در این روش بیمار به طور شبانه روزی تحت نظر پزشک معالج و تیم درمانی متخصص قرار می گیرد و علاوه بر دارو درمانی مناسب از برنامه های روان درمانی گروهی یا فردی نیز بهره می جوید. قرار گرفتن در محیط کلینیک و تجربه حس مشترک با دیگر افرادی که مراحل این درمان را طی می کنند در کنار برنامه های روانکاوی، تغذیه مناسب و ویزیت روزانه بیمار نقش موثری در روند درمان و سلامتی بیمار ایفا می کند.
ترک اعتیاد به تریاک و مشکلاتی که بیمار با آن مواجه می شوند کدامند؟
- خماری
- میل شدید به مصرف مجدد
- امکان لغزش پس از مرحله سم زدایی مواد
علائم فیزیکی و روانی در زمان ترک تریاک :
- سردرد های مزمن
- احساس اضطراب و بی تابی
- تعریق شدید
- احساس لرزش در اندام ها
- دلهره و استرس
- اختلالات خواب
- اختلالات گوارشی به خصوص دردهای شکمی
- حالت تهوع و استفراغ
- رفتار پرخاش جویانه
داروهای ترک اعتیاد به ماده مخدر تریاک
- متادون
- شربت تریاک
-
- بوپرنورفین یا قرص ب2
- این دارو یکی دیگر از داروهایی است که برای ترک و یا درمان اعتیاد توسط پزشک تجویز می شود که خاصیت تسکین دهندگی و ضد درد بالایی دارد اما از داروی متادون ضعیف تر عمل می کند. اما همانطور که در بالا به آن اشاره شد مصرف خودسرانه و ناصحیح این دارو نیز می تواند باعث وابستگی و اعتیاد فرد گردد.
ترک تریاک چند روز طول می کشد؟
- احساس ترس و واهمه
- احساس ناخوش بودن
- نامیدی
- احساس بی قراری و اضطراب
- لرز در اندام ها
- آبریزش بینی و اشکی شدن چشم ها
- اختلالات گوارشی شدید مانند اسهال، استفراغ و تهوع
- اختلالات خواب