اعتیاد حالتی است که در آن شخص به علت روانی یا مصرف مواد شیمیایی، طبیعی دچار ضعف اراده در کنترل تکرار اعمال خود می‌شود. هر چند ضعف اراده در خود بیماری نیست ولی به علت عوارضی که بر دستگاه عصبی مرکزی شخص ایجاد شده به عنوان بیماری فرض می‌شود.

انواع فرآورده هاى گیاهان خشخاش، شاهدانه، کوکا و ترکیبات شیمیایى مشابه که، مصرف آن ها موجب اعتیاد می‏ گردد. هر گونه مواد مخدر بسته به نوع و حالت جامد یا مایع، روش استعمال مختلفی دارند.

دسترسی به مواد مخدر به عوامل، گوناگونی بستگی دارد از جمله موقعیت جغرافیایی کشور استان و محله ی جغرافیایی، نقش قوانین ، اجرا و قاطعیت قوانین ، و برنامه ریزی های مسئولان برای مهار مواد مخدر .

برای فهمیدن چگونگی پیدایش اعتیاد، باید از پایه و ریشه به برسی افراد معتاد بپردازیم. تعداد زیادی از معتادین هم همین گونه سوال برایشان ایجاد می شود که چگونه به این مرحله رسیدند. در این مقاله به تعدادی از دلایل اعتیاد می پردازیم.

امروزه استفاده منطقی از داروها به عنوان یک موضوع مهم از طرف سازمان سلامت جهانی مطرح است چرا که تجویز غیر منطقی داروها می تواند باعث کاهش احتمال موفقیت در روند درمان، افزایش عوارض جانبی احتمالی، کاهش پذیرش داروها از طرف بیمار شود.

اعتیاد به مواد مخدر یکى از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادى و بهداشتى است که هر ساله، مبالغ هنگفتی برای مبارزه با معضل اعتیاد و مواد مخدر در تمام دنیا هزینه می شود.

الکل ماده‌ ای آلی است که از مواد طبیعی به دست می‌آید و روانگردانی با خاصیت اعتیاد آوری بالا می باشد و مصرف آن عوارض جسمی و روانی شدیدی مانند افسردگی و انواع سرطان بر فرد مصرف کننده میگذارد.

خوشبختانه، نیازی نیست خانواده ‌ها در دام و چنگال الکل یا مواد مخدر باقی بمانند روش های درمانی متعددی وجود دارند که می‌توانند به خانواده ‌ها کمک کنند٬ آن ها را در مسیر درستی قرار بدهند که به بهبودی و یک سبک زندگی سالم منتهی شود.

ولع یا وسوسه یک حالت ذهنی است که در آن، فرد تمایل شدیدی نسبت به مصرف مواد مخدر پیدا می کند و برای مصرف مجدد مواد مخدر وسوسه می شود. همه افراد بعد از ترک اعتیاد در این موقعیت دردناک قرار گرفته اند ولی فقط کسانی به سلامت از آن عبور کرده اند که مهارت ها و فنون مورد نیاز را آموخته و به کار گرفته باشد. یکی از دلایلی که برخی از افراد بعد از ترک دچار عود اعتیاد می شوند و یا مواد مخدر مصرف می کنند و یا دوباره الکل می نوشند این است که احساس می کنند از این ولع مصرف نجات پیدا نمی کنند و نمی دانند چگونه با آن ها کنار بیایند.

براساس موسسه ملی سوء مصرف مواد مخدر، چهل تا هشتاد درصد افرادی که تحت درمان اختلالات مصرف مواد مخدر هستند، دچار عود اعتیاد می شوند. اگرچه این اعداد ممکن است دلسرد کننده باشد، اما نکته مهمی که باید بخاطر بسپارید این است که عود اعتیاد نشانه ای از شکست درمان اعتیاد نیست. سم زدایی مواد مخدر، توانبخشی و سایر روش های درمانی، به تنهایی برای ترک اعتیاد کافی نیستند. در عوض، تحقیقات نشان می دهد روش های درمانی مبتنی بر شواهد می توانند به افراد کمک کنند تا اعتیاد خود را به طور مؤثرتری مدیریت کنند.

دنیای اطراف ما غالباً محرک های بیرونی است که در درمان اعتیاد تداخل ایجاد می کنند، اما دنیای درون ما نیز چنین است. افکار، احساسات و خلق وخوها اغلب می توانند محرک هایی را ایجاد کنند که به همان اندازه قدرت هایی که در محیط زندگی با آن ها روبرو می شویم، قدرتمند هستند. در طول درمان اعتیاد، بیمار باید مکان ها، افراد و چیزهایی را که میل افراد به استفاده از مواد مخدر یا الکل را افزایش می دهد شناسایی کند، اما مهم تر از این ها بیمار باید در مورد شروع کننده های درونی وسوسه مصرف مواد مخدر و روش های مقابله با آن ها بیاموزد.

اعتیاد به مواد مخدر یا وابستگی جسمی به مواد مخدر، به مواردی گفته می شود که فرد برای عملکرد طبیعی خود به مصرف یک یا چند نوع مواد مخدر نیاز دارد و قطع ناگهانی آن باعث بروز علائم جسمی ترک اعتیاد می شود که می تواند شرایط سلامتی را مختل کند. این علائم در افراد متناسب با نوع مواد مخدر مصرفی، شدت اعتیاد، مدت زمان مصرف و شرایط جسمی و روحی از خفیف تا شدید بروز می کنند.